Што е вистинската цел на власта со формирање комисија која треба да утврдува дека Иван (Ванчо) Михајлов бил фашист?
Ако е целта да не постои клубот на Македонски граѓани со бугарска самосвест со името на Ванчо Михајлов, тогаш можеле тоа да го спречат уште додека се основал тој клуб.
Тие издале дозвола без проблем. Можеле на пример додека течела процедурата да извршат измена на закон по брза постапка со кој ќе нашле начин, тоа да не се случи. На пример дека неможе имиња на историски личности родени на територијата на Македонија да се користат во Македонија за формирање клубови и здруженија чија основна дејност е здружување на етничка основа на заедници кои не се наведени во уставот. Или со закон да се даде дискреционо право на министерот да одбие прифаќање на име на здружение чие име е политички чуствително или може да предизвика меѓуетнички или меѓудржавни проблеми.
Така, законски би била елиминира таа можност. Веројатно ова не се најдобрите дефиниции или решенија бидејќи без некоја посебна анализа ги напишав одкако први ми дојдоа на ум одкога почнав да го пишувам овој текст, но веројатно работна група задолжена за тоа би смислила нешто многу подобро од ова.
Мојата поентата е дека Македонија е држава. Ако сакала нешо да спречи што би ги повредило чуствата на поголем број нејзини граѓани, или би и направило поголем проблем, секогаш има начин, но јасно е дека тогаш немало таков напор ниту намера од страна на власта.
Впрочем здружение со еден од најчесто користените псевдоними на Ванчо Михајлов, “Ратко” постои оддамна во Македонија, што наведува на заклучок дека не е толку до името, до атмосферата е, до болката од она што ни го прави нашиот источен сосед, кое не е само запирање на преговорите за членство во ЕУ а со тоа и подобра перспектива на нејзините граѓани, туку се доживува како едно насилие од моментално посилниот и во подобра положба сосед, заради неговото членстово во ЕУ, кон нас, како сосед кој не е, а се стреми да биде член.
Дури и да успеат во намерите преку разни уценети влади и политичари, долгорочно ќе го постигнат токму спротивниот ефект. Грција со слична политика направи ситуација да името Македонија без придавката “Северна” стане свето име за македонците во Македонија и дијаспората како никогаш претходно, а наметнатата придавката да стане само административен збор кој никој не го употребува освен кога административно или правно мора да го направи тоа, со исклучок на мала група политичари од власта.
Слично ќе биде и со источниот сосед, дури и ако успеат во актуелните напори.
И едните и другите тоа би можеле да го прикажат како успех, но само во една партиска или владина рамка и структура која излегува на избори, но никако како дефинитивно затворено историско прашање и цел, дека Макеоднија е Грчка или Македонците се Бугари, низ една призма на децениите пред нас.
Знам дека политичарите и во двете земји сметаат дека за 20-30 или 50 години ова ќе се заборави и со тек на време генерациите ќе се навикнат на реалноста, па така целите долгорочно ќе се остварат.
Сепак, историјата во последните 150, 200 и повеќе години го негира тоа и тоа во времиња кога македонците немале своја држава.
Минатата година кога се формираше овој клуб настана вистинска хистерија во нашето општество кое споредено со другите, за жал не може а да не се каже дека гледано како национален просек не се вбројува меѓу оние општества што многу читаат, вклучително и историја.
Кога денес му пишав на еден мој добро образован пријател кој меѓудругото добро ја познава македонската историја, но очигледно многу разочаран од состојбите во Македонија, дека ќе напишам текст на оваа тема, пишувајки му ги клучните поенти во две-три реченици, и веројатно ќе бидам нападнат од многу страни, ми врати со следниот текст (цитат):
“Мислам дека не вреди да се објаснува на јавноста која не чита! Зошто не отворат книга да читаат, треба некој да им раскаже. И зошто, за да утре и тебе те обвини дека си михајловист! Ова е земја со најниско ниво на читање во цела Европа! Дали вреди да се објаснуваш? Нека живеат во својот свет. Старите при тоа викаат при слеп без очи. Сакаш да им објасниш, за утре порталите да се полнат со неписмени страници против тебе? Мислам дека не вреди да се троши човек на тоа. Може да се напише и објасни ако еден ден се создаде критичка мисла за тоа, да се отвори дебата базирана на факти, аргументи, прочитани книги, а не вака, некој без прочитано било што сериозно на темата, утре да суди и да лепи етикети за работи за кои тој нема врска!
Секако неговото име нема да го објавам за да не го изложам на непријатности, но сепак ќе го напишам тоа што го планирав.
Дали Ванчо Михајлов бил фашист чие име треба со закон да се забрани да биде име на здружение?
За Ванчо Михајлов можат да се кажат многу работи.
Во редот на оние негови одлуки кои предизвикуваат негативни чуства кај мене, а за што има неспорни докази, е фатот што во неговиот период се донесени преголем број смртни пресуди за членови од Организацијата спротивно на статутот на ВМРО, според кој статут ЦК морал да ги потврди тие пресуди на пониските организациски структури пред да станат полноважни и да се извршат. Во време кога тој не сметал дека другите двајца членови на ЦК ќе ги одобрат тоа, го користел своето влијание за истите да се извршат без разгледување и одлука на ЦК.
Најчесто образложенијата биле дека тие се предавници, шпиуни, соработници на туѓи служби и сл. но историските документи покажуваат дека во голем број од случаите тоа не е така, туку станува збор за негови неистомисленици, а често и лица за кои веројатно ценел дека може да ја загрозат неговата позиција во Организацијата.
На тој начин елеминирсна е значаен дел од интелегенцијата во редовите на Организацијата, елиминирани се огромен број интелектуалци, дејци и револуционери на ВМРО, мислечки луѓе што знаеле да изразат спротивно мислење и став, што биле многу значајни, заслужни и со голем капацитет, што значајно и неповратно ја ослабнало Организацијата, создало чувство на неправда, несигурност, страв, желба за одмазди и одмазди кои прераснале во вистинска внатрешна војна во неговиот период, што силно ја намалила нејзината подршка меѓу широките народни маси во Македонија (нема да одам во детали за т.н. “братоубиствена” пресметка во ВМРО бидејќи текстот ќе отиде во друга насока).
Јас самиот велам дека од денешен аспект никој од нас не треба да суди на историските личности за нивни одлуки пред 100 години, туку треба длабоко да проникне во времето и просторот и само да се разберат и опишат нивните мотиви, проценки, причини за донесување на одредени одлуки во дадените околности, за да се каже зошто некој сметал и постапил вака, а друг онака. Затоа велам дека овој историски факт поврзан со В.Михајлов кај мене креира најнегативни чуства.
Дали Ванчо Михајлов бил терорист?
Секако! Како и сите други револуционери на ВМРО и нивни водачи од Татарчев, Даме Груев, Јане Сандански, Гоце Делчев, па до Тодор Александров и Ванчо Михајлов!
Во ситуација на толку голема асиметричност на силите ВМРО неможел да одбере друг начин на револуционерна борба за слобода, освен терористичките акции и четничките акции (со четници што всушност се членови на чета, кои се нарекувани “комити”), а наспроти неспоредливо помоќната османлиска империја, Кралството на СХС, подоцна преименувано во Кралство Југославија и Кралстовто Грција, повремено против кнежеството а подоцна Кралство Бугарија и против неформалните паравоени формации кои самите овие држави ги формирале за по одлично и надвор од ограничувачките војнички правила и ограничувања да се борат против ВМРО, како андардските чети во Грција, портокаловата гарда во Бугарија, четите за брза реакција кога Македонија е под српска власт итн.
И двата методи, четнички и терористички се користат во целиот период на постоењето на ВМРО, со тоа што во времето кога водач е Ванчо Михајлов многу повеќе доминира терористичкиот начин на борба, веројатно и заради намалената доверба кај народот предизвикана од братоубиствената борба, зголемените даноци кон населението кои ги собира Организацијата, зголеменото “шурување” со бугарските воени и политички власти итн., што резултирало со помал одзив и помала подготвеност за вклучување во четите од страна на народот.
Но тероризмот не бил неправедна акција, туку реакција на она како се однесувале властите кон македонското население.
На теророт вршен врз населението и неговите права и слободи, ВМРО организирано возвраќала главно со терор на воено-полициските и политички структури на режимите од кои страдало населението. Се цени дека во времето на своето постоење ВМРО е најмоќната терористичка организација во Европа, која делува заради почитички цели, во смисла создавање на независна и обединета Македонија.
За што се борел Ванчо Михајлов и како се чуствувал?
Нема сомнеж дека Ванчо Михајлов се борел за обединета и независна држава Македонија во своите етнички и геогравски граници. И тоа секако е нешто што мора да се брои како најпозитивно во отценките за него.
Дали тоа го правел бидејќи му станало јасно дека големите сили нема да дозволат голема бугарска држава, или што и да биле причините, непобитен факт е дека тој се борел за обединета и независна македонска држава, цел за која се бореле и многу други револуционери а подоцна и партизани во втората светска војна.
Од историска перспектива многу поважно е за што тој се борел одколку какво национално самочуство имал, затоа што во светската историја има многу случаи кога припадници на различни нации се борат за слобода, независност и државност на други народи. И чувствата на еден човек може да е повеќе предмет на анализа на психолози или на социолози, а помалку е значајно за историчарите. Историчарите не се бават во прв ред со чувства, туку со стратегии, цели, планови, акции, дејствија, историски настани и одлуки.
Во врска со националнато самочуство Ванчо Михајлов неможеме да го вброиме во оние македонски револуционери кои се пишувале и чуствувале како Бугари само заради т.н. “милет систем” кој народот во еден регион на османлиската империја го нарекувале и го навикнуваме да се нарекува според црквата во која оди, а народот немал избор каде да оди освен во бугарска (егзархија) или грчка (патриаршија). Поретко имло влашка и српска.
Тоа бил изборот. А црквата небила како денес само црква за религиски настани и собирања, туку и систем на образование. Сите училишта биле под јурисдикција на црквата. Сите учители и наставни програми ги уредувала црквата. Немало цивилни училишта. Дипломите за завршено училиште ги давала црквата, историјата која ја учеле ја одредувала црквата, училиштата биле црковни, учебниците итн. Црквата на некој начин била како министерство за образование или барем извршувала дел од неговата дејност. Црквата имала далеку поголемо не само религиско, туку и политичко, образовно и социјално значење и моќ, споредено со значењето и моќта на црквите денес.
Одтука, за време на милет системот до 1912 година, и сите кои своето образование го стекнале во тој период, најчесто се пишувале Бугари, но во реалноста тоа е припадност на црковна заедница а не припадност кон нација и тоа е време на создавање на нациите во Европа и време кога постепено се создава и македонската нација.
Така, сите оние што се образовале по милет системот некаде до триесетите години на 20 век, па дури и до втората светска војна се нарекуваат Бугари, но не во етничка или национална смисла, туку како црковна припадност.
Додека оние чие образование се одвивало по 1912 година, похрабро и секако постепено започнале со изразување на национално чувство како македонци, наместо црковно како Бугари.
Да не говориме за големите пропаганди на балканските држави од тоа време во правец на асимилација на наслението на територијата на Македонија, да се пишат Грци, Срби или Бугари. “што со морков, што со стап”, активност за која се трошеле огромни пари од буџетите на државите, а Македонија тогаш сеуште нема своја држава и свои институции а со тоа ни буџети. Ниту народот заштита од државни институции. Но, тоа е друга тема.
Ванчо Михајлов не спаѓа во оваа група Македонски револуционери кои се пишувале Бугари, затоа што и кога се создава македонската држава и нација тој повторно се декларира како човек со бугарско самочуство и го негира постоењето на македонската нација, за што сведочи и неговото интервју во 1990 година за еден бугарски медиум. Факт е дека и во време кога бил активен, тој за Македонија говорел како држава на Бугари и други народи во неа, но не Македонци. Но, факт е и дека од германските архиви кои датираат од втората светска војна, десетина години подоцна, јасно и прецизно германските преставници во Македонија пишуваат писма и известуваат од теренот до нивните власти во Берлин дека мнозинството народ во Македонија се чуствуваат Македонци а оние кои се произнесуваат како Бугари и Срби се малцинство, па дури и дека бугарската власт е преагресивна во напорите да всади бугарско самочуство кај Македонците и дека тоа создава голем отпор кај населението. За овие детали веќе имав една објава пред две-три години.
Но, тоа е негово, на Ванчо Михајлов лично право како се чувствувал. Како што било и лично право на многу други Македонци во организацијата со македонско национално самочуство, на пример Борис Сарафов уште пред 1907 година кога е убиен, кој вели дека македонците се различни и не се ни Срби, ни Бугари ни Грци туку Македонци. Како што е право на 3.550 македонски граѓани со бугарско национално самочуство и како такви се декларирале на последниот попис минатата година. Како што е право и на Македонците во Бугарија со македонско, а не бугарско национално самочуство, каде за жал нашиот сосед не им остава можност во графата за национална припадност да се впишат како Македонци, со години ги попречува да регистрираат партија и го негира постоењето на Македонци со македонско национално самочуство во Бугарија, што сите слушаме и гледаме дека постои и се многу активни колку што им дозволува состојбата во која се.
И конечно, дали Ванчо Михајлов е фашист?
Јас мислам дека неможе секој кој имал некакви политички средби или соработка со фашистите да се нарече фашист. Тоа е моето убедување.
Нацистичка Германија и фашистичка Италија, како и подоцна нивните сателит држави биле моќна сила во тоа време со која заради една или друга причина на некој начин волно или неволно политички соработувале речиси сите важни политички, дипломатски и воени фактори во тоа време, особено до почетокот на втората светска војна.
ВМРО како единствена високо организирана политичка и воена сила и силен фактор во Македонија, барала разни начини за да ја оствари долгоочекуваната слобода и независна држава Македонија. Дел од нив можеби во даден момент гледале некаква шанса во соработка со фашистичка Германија да остварат некои цели, но тие цели повторно биле формирање независна и суверена обединета Македонија.
Ванчо Михајлов имал некои средби и дискусии со преставници на фашистичка Германија, кои од архивите се гледа дека не се изразувале најдобро за него, напротив, но таквите средби не се доволни за да се прогласи за фашист, дури ни кога во серо тоа ќе се додаде неговиот престој во Загреб кај Анте Павелиќ. Уште повеќе што тоа е време кога ВМРО е распуштена веќе пред околу 7 години, уште од 1934 година, а тој е тогаш под прогон, голем безбедносен ризик и во азил.
Ако така поедноставено ги гледаме работите низ призмата кој со кого се среќавал, контактирал или склучувал договори еден куп политички лидери и цели држави треба да се прогласат за фашисти.
Можеби тие што не читале историја незнаат дека според неговите мемоари иако неволно и Черчил имал политички контакти со фашистичка Германија во одредена фаза.
Неговиот претходник Премиерот на Обединетото кралство - Чемберлен исто така политички комуницирал и на некој начин колку и тоа да било изнудено во тоа време, соработувал со Германија во време на Хитлер, обидувајки се да избегне непријатна ситуација и директна конфронтација за што бил критикуван од Черчил.
Сталин и СССР и во порана фаза но и до нападот на Германија на СССР и те како политички комуницира и соработува со фашистичка Германија и потпишуваат сојузнички и други договори. Познат е пактот потпишан од министрите за надворешни работи и наречен по нивните презимиња “Молотов-Рибентроп” како договор за не напаѓање.
Сето тоа е неспоредливо со активностите на Ванчо Михајлов. И тие не можат да се наречат фашисти, секако.
Тоа што водачите на државите, политичарите и сл. комуницирале, потпишувале политички документи, политички соработувале, барале решенија за своите цели и интереси со фашистичка Германија не значи дека тие биле фашисти.
Англискиот премиер Чемберлен на пример е најпознат по неговата надворешна политика на смирување, а особено по неговото потпишување на Минхенскиот договор на 30 септември 1938 година, отстапувајќи го германското говорно подрачје Судетски регион Чехословачка на нацистичка Германија предводена од Адолф Хитлер.
Американците чии научници ги довеле да работат кај нив во САД?
Има илјадници примери како западот политички комуницирал и соработувал со Хитлер и Мусолини заради некои нивни цели и интереси, но никој таму не зборува дека нивните водачи биле фашисти, затоа што и не биле.
Сите соседи на поранешна Југославија во даден период беа фашистички сојузници и никој ни порано, веќе оддамна ни денес не ги става на столбот на срамот затоа што нивните тогашни режими соработувале со фашистите. Бугарија ја прозиваме само бидејќи бара промена на нашиот идентитет и национална историја, инаку и тоа не би било дневно политичка тема.
Се чини дека власта “трча” да бара фашисти во Македонија, таму каде ги нема и сакаат да се прават “поголеми католици од Папата”.
Ванчо Михаилов може да биде се, но не може да биде фашист! Ова што власта го прави е намерна замена на тезите!
Власта сака навидум решавајќи еден проблем да си реши свој проблем за да остане на власт.
Преку прогласувањето на В. Михајлов за фашист, тие сакаат историската ВМРО да ја прогласат за фашистичка организација, бидејќи несомнено Ванчо Михајов е нејзин водач цели 10 години или една четвртина од нејзиното 41 годишно постоење под неколку имиња.
А ако историското ВМРО се прогласи за фашистичко, тогаш тезата ќе биде дека и нивните декларирани идеолошки наследници а тоа е партијата ВМРО-ДПМНЕ треба да се прогласи дека има име на фашистичка организација која или ќе треба да го смени името или да се укине или во најмала рака да се осудува и бламира. Заради таа дневно партиско-политичка а можеби и идеолошка цел, власта е тргната да прогласи дел од македонската историја фашистичка и веројатно нема сличен пример во Европа бидејќи нема толку глупава власт во друга држава во последните 70 години во Европа.
Но, забораваат дека нивниот проблем не е ВМРО-ДПМНЕ, туку самите тие. Нивниот криминал, предавства на националните интереси, неработење, лажење на народот, неспособност, нефункционални институции итн. Затоа народот не ги сака и затоа велам дека оваа глупост што ја прават со намерата за прогласувањето на Ванчо Михајлов за фашист да дојдат до името на ВМРО-ДПМНЕ заради партиски дневно политички цели е тешка глупост.
Бидејќи сега имаме држава... подобро е на народот да му објаснат зошто Заев и СДСМ потпишаа капитулантски договори со Грција и Бугарија а нивните наследници ги бранат?
Зошто Македонија според сите меѓународни листи за проценка на корупцијата е двојно покорумпирана од пред десетина години на пример.
Или зошто со држењето на судството и обвинителството под партиска контрола тие го доведоа на доверба кај народот како никогаш до сега на само 3-4% ?
Зошто нема нови директни странски инвестиција во Македонија одкако се на власт?
Зошто иселувањето е зголемено за три до четири пати одкако ја превземаа власта?
Зошто се што ветија излажаа?
Зошто вршат масовен политички прогон врз неистомислениците ?
Па не е тоа сега темата, сега Ванчо Михаилов нив ги засега... сакаат да бегаат од одговорност и со недемократски методи да останат на власт.
Ако треба да се промени името на здружението има многу други начини да се направи тоа, наместо ваква не интелегентна акција.
За време на владеењето на ВМРО-ДПМНЕ преку разни форми и активности се изврши рехабилитација на Тодор Александров и на речиси целата десница на историското ВМРО, но и афирмација или рехабилитација на некои историски ликови од левицата.
Ликот на Ванчо Михајлов се остави за натамошни проучувања и истражувања на следните генерации во смисла на неговата улога во македонската национална борба.
Но, во никој случај не сме помислиле заради некои политички цели да го прогласуваме за фашист, а со тоа и Македонците да ги вброиме во фашистичка нација, бидејќи тој е водач на најголемата револуционерна организација за ослободување и создавање независна и обединета Македонија во тоа време, како и национално тој да се чуствувал.
Ванчо Михајлов како и да го доживуваме и отценуваме е значајна историска личност и е дел од македонската, но и балканската па и поширока историја, бидејќи неговите активности и акции не се само локални и се простираат и ги засегаат и околните земји како Бугарија каде му се изречени 9 смртни пресуди и каде 56 години неможе да се врати, Србија и Грција каде константно е “под потерница”, но и Хрватска, Австрија, Унгарија, Италија и други држави.
Тој цели десет години е водач на движење кое се бори за ослободување на Македонија во кои животите ги положуваат многу синови на Македонија.
И ќе завршам со тоа дека сите тие се синови на Македонија. Но, како и во едно повеќедетно семејство, не секој син, не секое дете е исто. Со некое дете сме повеќе горди, со други помалку или воопшто, итн. Во едно време и околности со едни очи гледаме на активностите на едно дете, во друго време и околности со други.
Но, дури и оние од кои во некое време и околности не сме целосно задоволни, неможеме да ги избришиме дека постоеле и делувале, или дека не се, односно не биле дел од нашите предци во Македонија (факт е дека В.Михајлов е роден и израснат во населбата Ново Село во Штип), или дека се што е поврзано со нив е негативно, особено не заради некои нивни чувства или делувања кои 30 или 100 години подоцна не ни се допаѓаат. И уште повеќе да ги прогласуваме тоа што не се, во случајот фашист.
И особено не од некоја група која се формирала во Министерството за правда, која никој не ја ни знае, а која нема да ме изненади ако членовите или дел од нив идеолошки припаѓаат или се деца на старите комунистички пост воени лидери чии идеолошки непријател беше Ванчо Михајлов, и илјадници луѓе затворија и ликвидира со етикета “Ванчомихајловисти”, па сега таа некоја мала група луѓе ќе носи крупни одлуки за крупни историски личности, заради дневно-политички и идеолошки потреби на партијата на власт.
Ако веќе се прават научни отценки или пре отценки на личности, тоа треба да е на јавен стручен форум, исклучиво од научни работници-историчари, со долга дебата поткрепена со аргументи произлезени од длабоки и долги научни истражувања и архивски докази и секако во многу помирно време од ова тензично време во односите со Бугарија, кога секој научен работник може да биде под притисок на општествената тензија, политиката и јавноста.
Ако е целта да не постои клубот на Македонски граѓани со бугарска самосвест со името на Ванчо Михајлов, тогаш можеле тоа да го спречат уште додека се основал тој клуб.
Тие издале дозвола без проблем. Можеле на пример додека течела процедурата да извршат измена на закон по брза постапка со кој ќе нашле начин, тоа да не се случи. На пример дека неможе имиња на историски личности родени на територијата на Македонија да се користат во Македонија за формирање клубови и здруженија чија основна дејност е здружување на етничка основа на заедници кои не се наведени во уставот. Или со закон да се даде дискреционо право на министерот да одбие прифаќање на име на здружение чие име е политички чуствително или може да предизвика меѓуетнички или меѓудржавни проблеми.
Така, законски би била елиминира таа можност. Веројатно ова не се најдобрите дефиниции или решенија бидејќи без некоја посебна анализа ги напишав одкако први ми дојдоа на ум одкога почнав да го пишувам овој текст, но веројатно работна група задолжена за тоа би смислила нешто многу подобро од ова.
Мојата поентата е дека Македонија е држава. Ако сакала нешо да спречи што би ги повредило чуствата на поголем број нејзини граѓани, или би и направило поголем проблем, секогаш има начин, но јасно е дека тогаш немало таков напор ниту намера од страна на власта.
Впрочем здружение со еден од најчесто користените псевдоними на Ванчо Михајлов, “Ратко” постои оддамна во Македонија, што наведува на заклучок дека не е толку до името, до атмосферата е, до болката од она што ни го прави нашиот источен сосед, кое не е само запирање на преговорите за членство во ЕУ а со тоа и подобра перспектива на нејзините граѓани, туку се доживува како едно насилие од моментално посилниот и во подобра положба сосед, заради неговото членстово во ЕУ, кон нас, како сосед кој не е, а се стреми да биде член.
Дури и да успеат во намерите преку разни уценети влади и политичари, долгорочно ќе го постигнат токму спротивниот ефект. Грција со слична политика направи ситуација да името Македонија без придавката “Северна” стане свето име за македонците во Македонија и дијаспората како никогаш претходно, а наметнатата придавката да стане само административен збор кој никој не го употребува освен кога административно или правно мора да го направи тоа, со исклучок на мала група политичари од власта.
Слично ќе биде и со источниот сосед, дури и ако успеат во актуелните напори.
И едните и другите тоа би можеле да го прикажат како успех, но само во една партиска или владина рамка и структура која излегува на избори, но никако како дефинитивно затворено историско прашање и цел, дека Макеоднија е Грчка или Македонците се Бугари, низ една призма на децениите пред нас.
Знам дека политичарите и во двете земји сметаат дека за 20-30 или 50 години ова ќе се заборави и со тек на време генерациите ќе се навикнат на реалноста, па така целите долгорочно ќе се остварат.
Сепак, историјата во последните 150, 200 и повеќе години го негира тоа и тоа во времиња кога македонците немале своја држава.
Минатата година кога се формираше овој клуб настана вистинска хистерија во нашето општество кое споредено со другите, за жал не може а да не се каже дека гледано како национален просек не се вбројува меѓу оние општества што многу читаат, вклучително и историја.
Кога денес му пишав на еден мој добро образован пријател кој меѓудругото добро ја познава македонската историја, но очигледно многу разочаран од состојбите во Македонија, дека ќе напишам текст на оваа тема, пишувајки му ги клучните поенти во две-три реченици, и веројатно ќе бидам нападнат од многу страни, ми врати со следниот текст (цитат):
“Мислам дека не вреди да се објаснува на јавноста која не чита! Зошто не отворат книга да читаат, треба некој да им раскаже. И зошто, за да утре и тебе те обвини дека си михајловист! Ова е земја со најниско ниво на читање во цела Европа! Дали вреди да се објаснуваш? Нека живеат во својот свет. Старите при тоа викаат при слеп без очи. Сакаш да им објасниш, за утре порталите да се полнат со неписмени страници против тебе? Мислам дека не вреди да се троши човек на тоа. Може да се напише и објасни ако еден ден се создаде критичка мисла за тоа, да се отвори дебата базирана на факти, аргументи, прочитани книги, а не вака, некој без прочитано било што сериозно на темата, утре да суди и да лепи етикети за работи за кои тој нема врска!
Секако неговото име нема да го објавам за да не го изложам на непријатности, но сепак ќе го напишам тоа што го планирав.
Дали Ванчо Михајлов бил фашист чие име треба со закон да се забрани да биде име на здружение?
За Ванчо Михајлов можат да се кажат многу работи.
Во редот на оние негови одлуки кои предизвикуваат негативни чуства кај мене, а за што има неспорни докази, е фатот што во неговиот период се донесени преголем број смртни пресуди за членови од Организацијата спротивно на статутот на ВМРО, според кој статут ЦК морал да ги потврди тие пресуди на пониските организациски структури пред да станат полноважни и да се извршат. Во време кога тој не сметал дека другите двајца членови на ЦК ќе ги одобрат тоа, го користел своето влијание за истите да се извршат без разгледување и одлука на ЦК.
Најчесто образложенијата биле дека тие се предавници, шпиуни, соработници на туѓи служби и сл. но историските документи покажуваат дека во голем број од случаите тоа не е така, туку станува збор за негови неистомисленици, а често и лица за кои веројатно ценел дека може да ја загрозат неговата позиција во Организацијата.
На тој начин елеминирсна е значаен дел од интелегенцијата во редовите на Организацијата, елиминирани се огромен број интелектуалци, дејци и револуционери на ВМРО, мислечки луѓе што знаеле да изразат спротивно мислење и став, што биле многу значајни, заслужни и со голем капацитет, што значајно и неповратно ја ослабнало Организацијата, создало чувство на неправда, несигурност, страв, желба за одмазди и одмазди кои прераснале во вистинска внатрешна војна во неговиот период, што силно ја намалила нејзината подршка меѓу широките народни маси во Македонија (нема да одам во детали за т.н. “братоубиствена” пресметка во ВМРО бидејќи текстот ќе отиде во друга насока).
Јас самиот велам дека од денешен аспект никој од нас не треба да суди на историските личности за нивни одлуки пред 100 години, туку треба длабоко да проникне во времето и просторот и само да се разберат и опишат нивните мотиви, проценки, причини за донесување на одредени одлуки во дадените околности, за да се каже зошто некој сметал и постапил вака, а друг онака. Затоа велам дека овој историски факт поврзан со В.Михајлов кај мене креира најнегативни чуства.
Дали Ванчо Михајлов бил терорист?
Секако! Како и сите други револуционери на ВМРО и нивни водачи од Татарчев, Даме Груев, Јане Сандански, Гоце Делчев, па до Тодор Александров и Ванчо Михајлов!
Во ситуација на толку голема асиметричност на силите ВМРО неможел да одбере друг начин на револуционерна борба за слобода, освен терористичките акции и четничките акции (со четници што всушност се членови на чета, кои се нарекувани “комити”), а наспроти неспоредливо помоќната османлиска империја, Кралството на СХС, подоцна преименувано во Кралство Југославија и Кралстовто Грција, повремено против кнежеството а подоцна Кралство Бугарија и против неформалните паравоени формации кои самите овие држави ги формирале за по одлично и надвор од ограничувачките војнички правила и ограничувања да се борат против ВМРО, како андардските чети во Грција, портокаловата гарда во Бугарија, четите за брза реакција кога Македонија е под српска власт итн.
И двата методи, четнички и терористички се користат во целиот период на постоењето на ВМРО, со тоа што во времето кога водач е Ванчо Михајлов многу повеќе доминира терористичкиот начин на борба, веројатно и заради намалената доверба кај народот предизвикана од братоубиствената борба, зголемените даноци кон населението кои ги собира Организацијата, зголеменото “шурување” со бугарските воени и политички власти итн., што резултирало со помал одзив и помала подготвеност за вклучување во четите од страна на народот.
Но тероризмот не бил неправедна акција, туку реакција на она како се однесувале властите кон македонското население.
На теророт вршен врз населението и неговите права и слободи, ВМРО организирано возвраќала главно со терор на воено-полициските и политички структури на режимите од кои страдало населението. Се цени дека во времето на своето постоење ВМРО е најмоќната терористичка организација во Европа, која делува заради почитички цели, во смисла создавање на независна и обединета Македонија.
За што се борел Ванчо Михајлов и како се чуствувал?
Нема сомнеж дека Ванчо Михајлов се борел за обединета и независна држава Македонија во своите етнички и геогравски граници. И тоа секако е нешто што мора да се брои како најпозитивно во отценките за него.
Дали тоа го правел бидејќи му станало јасно дека големите сили нема да дозволат голема бугарска држава, или што и да биле причините, непобитен факт е дека тој се борел за обединета и независна македонска држава, цел за која се бореле и многу други револуционери а подоцна и партизани во втората светска војна.
Од историска перспектива многу поважно е за што тој се борел одколку какво национално самочуство имал, затоа што во светската историја има многу случаи кога припадници на различни нации се борат за слобода, независност и државност на други народи. И чувствата на еден човек може да е повеќе предмет на анализа на психолози или на социолози, а помалку е значајно за историчарите. Историчарите не се бават во прв ред со чувства, туку со стратегии, цели, планови, акции, дејствија, историски настани и одлуки.
Во врска со националнато самочуство Ванчо Михајлов неможеме да го вброиме во оние македонски револуционери кои се пишувале и чуствувале како Бугари само заради т.н. “милет систем” кој народот во еден регион на османлиската империја го нарекувале и го навикнуваме да се нарекува според црквата во која оди, а народот немал избор каде да оди освен во бугарска (егзархија) или грчка (патриаршија). Поретко имло влашка и српска.
Тоа бил изборот. А црквата небила како денес само црква за религиски настани и собирања, туку и систем на образование. Сите училишта биле под јурисдикција на црквата. Сите учители и наставни програми ги уредувала црквата. Немало цивилни училишта. Дипломите за завршено училиште ги давала црквата, историјата која ја учеле ја одредувала црквата, училиштата биле црковни, учебниците итн. Црквата на некој начин била како министерство за образование или барем извршувала дел од неговата дејност. Црквата имала далеку поголемо не само религиско, туку и политичко, образовно и социјално значење и моќ, споредено со значењето и моќта на црквите денес.
Одтука, за време на милет системот до 1912 година, и сите кои своето образование го стекнале во тој период, најчесто се пишувале Бугари, но во реалноста тоа е припадност на црковна заедница а не припадност кон нација и тоа е време на создавање на нациите во Европа и време кога постепено се создава и македонската нација.
Така, сите оние што се образовале по милет системот некаде до триесетите години на 20 век, па дури и до втората светска војна се нарекуваат Бугари, но не во етничка или национална смисла, туку како црковна припадност.
Додека оние чие образование се одвивало по 1912 година, похрабро и секако постепено започнале со изразување на национално чувство како македонци, наместо црковно како Бугари.
Да не говориме за големите пропаганди на балканските држави од тоа време во правец на асимилација на наслението на територијата на Македонија, да се пишат Грци, Срби или Бугари. “што со морков, што со стап”, активност за која се трошеле огромни пари од буџетите на државите, а Македонија тогаш сеуште нема своја држава и свои институции а со тоа ни буџети. Ниту народот заштита од државни институции. Но, тоа е друга тема.
Ванчо Михајлов не спаѓа во оваа група Македонски револуционери кои се пишувале Бугари, затоа што и кога се создава македонската држава и нација тој повторно се декларира како човек со бугарско самочуство и го негира постоењето на македонската нација, за што сведочи и неговото интервју во 1990 година за еден бугарски медиум. Факт е дека и во време кога бил активен, тој за Македонија говорел како држава на Бугари и други народи во неа, но не Македонци. Но, факт е и дека од германските архиви кои датираат од втората светска војна, десетина години подоцна, јасно и прецизно германските преставници во Македонија пишуваат писма и известуваат од теренот до нивните власти во Берлин дека мнозинството народ во Македонија се чуствуваат Македонци а оние кои се произнесуваат како Бугари и Срби се малцинство, па дури и дека бугарската власт е преагресивна во напорите да всади бугарско самочуство кај Македонците и дека тоа создава голем отпор кај населението. За овие детали веќе имав една објава пред две-три години.
Но, тоа е негово, на Ванчо Михајлов лично право како се чувствувал. Како што било и лично право на многу други Македонци во организацијата со македонско национално самочуство, на пример Борис Сарафов уште пред 1907 година кога е убиен, кој вели дека македонците се различни и не се ни Срби, ни Бугари ни Грци туку Македонци. Како што е право на 3.550 македонски граѓани со бугарско национално самочуство и како такви се декларирале на последниот попис минатата година. Како што е право и на Македонците во Бугарија со македонско, а не бугарско национално самочуство, каде за жал нашиот сосед не им остава можност во графата за национална припадност да се впишат како Македонци, со години ги попречува да регистрираат партија и го негира постоењето на Македонци со македонско национално самочуство во Бугарија, што сите слушаме и гледаме дека постои и се многу активни колку што им дозволува состојбата во која се.
И конечно, дали Ванчо Михајлов е фашист?
Јас мислам дека неможе секој кој имал некакви политички средби или соработка со фашистите да се нарече фашист. Тоа е моето убедување.
Нацистичка Германија и фашистичка Италија, како и подоцна нивните сателит држави биле моќна сила во тоа време со која заради една или друга причина на некој начин волно или неволно политички соработувале речиси сите важни политички, дипломатски и воени фактори во тоа време, особено до почетокот на втората светска војна.
ВМРО како единствена високо организирана политичка и воена сила и силен фактор во Македонија, барала разни начини за да ја оствари долгоочекуваната слобода и независна држава Македонија. Дел од нив можеби во даден момент гледале некаква шанса во соработка со фашистичка Германија да остварат некои цели, но тие цели повторно биле формирање независна и суверена обединета Македонија.
Ванчо Михајлов имал некои средби и дискусии со преставници на фашистичка Германија, кои од архивите се гледа дека не се изразувале најдобро за него, напротив, но таквите средби не се доволни за да се прогласи за фашист, дури ни кога во серо тоа ќе се додаде неговиот престој во Загреб кај Анте Павелиќ. Уште повеќе што тоа е време кога ВМРО е распуштена веќе пред околу 7 години, уште од 1934 година, а тој е тогаш под прогон, голем безбедносен ризик и во азил.
Ако така поедноставено ги гледаме работите низ призмата кој со кого се среќавал, контактирал или склучувал договори еден куп политички лидери и цели држави треба да се прогласат за фашисти.
Можеби тие што не читале историја незнаат дека според неговите мемоари иако неволно и Черчил имал политички контакти со фашистичка Германија во одредена фаза.
Неговиот претходник Премиерот на Обединетото кралство - Чемберлен исто така политички комуницирал и на некој начин колку и тоа да било изнудено во тоа време, соработувал со Германија во време на Хитлер, обидувајки се да избегне непријатна ситуација и директна конфронтација за што бил критикуван од Черчил.
Сталин и СССР и во порана фаза но и до нападот на Германија на СССР и те како политички комуницира и соработува со фашистичка Германија и потпишуваат сојузнички и други договори. Познат е пактот потпишан од министрите за надворешни работи и наречен по нивните презимиња “Молотов-Рибентроп” како договор за не напаѓање.
Сето тоа е неспоредливо со активностите на Ванчо Михајлов. И тие не можат да се наречат фашисти, секако.
Тоа што водачите на државите, политичарите и сл. комуницирале, потпишувале политички документи, политички соработувале, барале решенија за своите цели и интереси со фашистичка Германија не значи дека тие биле фашисти.
Англискиот премиер Чемберлен на пример е најпознат по неговата надворешна политика на смирување, а особено по неговото потпишување на Минхенскиот договор на 30 септември 1938 година, отстапувајќи го германското говорно подрачје Судетски регион Чехословачка на нацистичка Германија предводена од Адолф Хитлер.
Американците чии научници ги довеле да работат кај нив во САД?
Има илјадници примери како западот политички комуницирал и соработувал со Хитлер и Мусолини заради некои нивни цели и интереси, но никој таму не зборува дека нивните водачи биле фашисти, затоа што и не биле.
Сите соседи на поранешна Југославија во даден период беа фашистички сојузници и никој ни порано, веќе оддамна ни денес не ги става на столбот на срамот затоа што нивните тогашни режими соработувале со фашистите. Бугарија ја прозиваме само бидејќи бара промена на нашиот идентитет и национална историја, инаку и тоа не би било дневно политичка тема.
Се чини дека власта “трча” да бара фашисти во Македонија, таму каде ги нема и сакаат да се прават “поголеми католици од Папата”.
Ванчо Михаилов може да биде се, но не може да биде фашист! Ова што власта го прави е намерна замена на тезите!
Власта сака навидум решавајќи еден проблем да си реши свој проблем за да остане на власт.
Преку прогласувањето на В. Михајлов за фашист, тие сакаат историската ВМРО да ја прогласат за фашистичка организација, бидејќи несомнено Ванчо Михајов е нејзин водач цели 10 години или една четвртина од нејзиното 41 годишно постоење под неколку имиња.
А ако историското ВМРО се прогласи за фашистичко, тогаш тезата ќе биде дека и нивните декларирани идеолошки наследници а тоа е партијата ВМРО-ДПМНЕ треба да се прогласи дека има име на фашистичка организација која или ќе треба да го смени името или да се укине или во најмала рака да се осудува и бламира. Заради таа дневно партиско-политичка а можеби и идеолошка цел, власта е тргната да прогласи дел од македонската историја фашистичка и веројатно нема сличен пример во Европа бидејќи нема толку глупава власт во друга држава во последните 70 години во Европа.
Но, забораваат дека нивниот проблем не е ВМРО-ДПМНЕ, туку самите тие. Нивниот криминал, предавства на националните интереси, неработење, лажење на народот, неспособност, нефункционални институции итн. Затоа народот не ги сака и затоа велам дека оваа глупост што ја прават со намерата за прогласувањето на Ванчо Михајлов за фашист да дојдат до името на ВМРО-ДПМНЕ заради партиски дневно политички цели е тешка глупост.
Бидејќи сега имаме држава... подобро е на народот да му објаснат зошто Заев и СДСМ потпишаа капитулантски договори со Грција и Бугарија а нивните наследници ги бранат?
Зошто Македонија според сите меѓународни листи за проценка на корупцијата е двојно покорумпирана од пред десетина години на пример.
Или зошто со држењето на судството и обвинителството под партиска контрола тие го доведоа на доверба кај народот како никогаш до сега на само 3-4% ?
Зошто нема нови директни странски инвестиција во Македонија одкако се на власт?
Зошто иселувањето е зголемено за три до четири пати одкако ја превземаа власта?
Зошто се што ветија излажаа?
Зошто вршат масовен политички прогон врз неистомислениците ?
Па не е тоа сега темата, сега Ванчо Михаилов нив ги засега... сакаат да бегаат од одговорност и со недемократски методи да останат на власт.
Ако треба да се промени името на здружението има многу други начини да се направи тоа, наместо ваква не интелегентна акција.
За време на владеењето на ВМРО-ДПМНЕ преку разни форми и активности се изврши рехабилитација на Тодор Александров и на речиси целата десница на историското ВМРО, но и афирмација или рехабилитација на некои историски ликови од левицата.
Ликот на Ванчо Михајлов се остави за натамошни проучувања и истражувања на следните генерации во смисла на неговата улога во македонската национална борба.
Но, во никој случај не сме помислиле заради некои политички цели да го прогласуваме за фашист, а со тоа и Македонците да ги вброиме во фашистичка нација, бидејќи тој е водач на најголемата револуционерна организација за ослободување и создавање независна и обединета Македонија во тоа време, како и национално тој да се чуствувал.
Ванчо Михајлов како и да го доживуваме и отценуваме е значајна историска личност и е дел од македонската, но и балканската па и поширока историја, бидејќи неговите активности и акции не се само локални и се простираат и ги засегаат и околните земји како Бугарија каде му се изречени 9 смртни пресуди и каде 56 години неможе да се врати, Србија и Грција каде константно е “под потерница”, но и Хрватска, Австрија, Унгарија, Италија и други држави.
Тој цели десет години е водач на движење кое се бори за ослободување на Македонија во кои животите ги положуваат многу синови на Македонија.
И ќе завршам со тоа дека сите тие се синови на Македонија. Но, како и во едно повеќедетно семејство, не секој син, не секое дете е исто. Со некое дете сме повеќе горди, со други помалку или воопшто, итн. Во едно време и околности со едни очи гледаме на активностите на едно дете, во друго време и околности со други.
Но, дури и оние од кои во некое време и околности не сме целосно задоволни, неможеме да ги избришиме дека постоеле и делувале, или дека не се, односно не биле дел од нашите предци во Македонија (факт е дека В.Михајлов е роден и израснат во населбата Ново Село во Штип), или дека се што е поврзано со нив е негативно, особено не заради некои нивни чувства или делувања кои 30 или 100 години подоцна не ни се допаѓаат. И уште повеќе да ги прогласуваме тоа што не се, во случајот фашист.
И особено не од некоја група која се формирала во Министерството за правда, која никој не ја ни знае, а која нема да ме изненади ако членовите или дел од нив идеолошки припаѓаат или се деца на старите комунистички пост воени лидери чии идеолошки непријател беше Ванчо Михајлов, и илјадници луѓе затворија и ликвидира со етикета “Ванчомихајловисти”, па сега таа некоја мала група луѓе ќе носи крупни одлуки за крупни историски личности, заради дневно-политички и идеолошки потреби на партијата на власт.
Ако веќе се прават научни отценки или пре отценки на личности, тоа треба да е на јавен стручен форум, исклучиво од научни работници-историчари, со долга дебата поткрепена со аргументи произлезени од длабоки и долги научни истражувања и архивски докази и секако во многу помирно време од ова тензично време во односите со Бугарија, кога секој научен работник може да биде под притисок на општествената тензија, политиката и јавноста.
What is the real goal of the government by establishing a commission that should establish that Ivan (Vancho) Mihailov was a fascist?
If the goal is to prevent the existence of the club of Macedonian citizens with Bulgarian self-awareness under the name of Vancho Mihailov, then they could have prevented it even before that club was founded.
They issued the permit without a problem. They could, for example, while the procedure was going on, amend the law according to a quick procedure that would have found a way to prevent this from happening. For example, that the names of historical figures born on the territory of Macedonia cannot be used in Macedonia to form clubs and associations whose main activity is the association on an ethnic basis of communities that are not specified in the constitution. Or by law to give discretion to the minister to refuse to accept the name of an association whose name is politically sensitive or may cause inter-ethnic or inter-state problems.
Thus, legally, that possibility would be eliminated. These are probably not the best definitions or solutions because I wrote them without any particular analysis since they first came to mind when I started writing this text, but probably a task force tasked with this would come up with something much better than this.
My point is that Macedonia is a country. If she wanted to prevent something that would hurt the feelings of a larger number of her citizens, or would create a bigger problem for her, there is always a way, but it is clear that there was no such effort or intention on the part of the government.
After all, an association with one of the most frequently used pseudonyms of Vancho Mihajlov, "Ratko", has existed in Macedonia for a long time, which leads to the conclusion that it is not so much the name, it is the atmosphere, the pain of what our eastern neighbor is doing to us, which is not only stopping the negotiations for membership in the EU and thus a better perspective for its citizens, but it is perceived as violence from the currently stronger and in a better position neighbor, due to its membership in the EU, towards us, as a neighbor that is not, and all aspires to be a member.
Even if they succeed in their intentions through various blackmailed governments and politicians, in the long run they will achieve the exact opposite effect. Greece, with a similar policy, created a situation where the name Macedonia without the adjective "Northern" became a holy name for the Macedonians in Macedonia and the diaspora like never before, and the imposed adjective became only an administrative word that no one uses except when administratively or legally required to do so , with the exception of a small group of politicians from the government.
It will be the same with the eastern neighbor, even if they succeed in their current efforts.
Both of them could present it as a success, but only in a party or government framework and structure that goes to elections, but in no way as a definitively closed historical issue and goal, that Macedonia is Greek or Macedonians are Bulgarians, through one prism of the decades before us.
I know that the politicians in both countries think that in 20-30 or 50 years this will be forgotten and over time the generations will get used to the reality, so the goals will be achieved in the long term.
However, history in the last 150, 200 and more years denies that and that in times when Macedonians did not have their own state.
Last year, when this club was formed, a real hysteria arose in our society, which, compared to others, unfortunately, one cannot but say that, viewed as a national average, it is not counted among those societies that read a lot, including history.
When today I wrote to a well-educated friend of mine, who, among other things, knows Macedonian history well, but obviously very disappointed with the situation in Macedonia, that I would write a text on this topic, writing the key points for him in two or three sentences, and I would probably be attacked from many sides, returned to me with the following text (quote):
"I don't think it's worth explaining to the non-reading public! Why don't they open a book to read, someone should tell them. And why, so that tomorrow you too will be accused of being a Mikhailovist! This is the country with the lowest reading level in all of Europe! Is it worth explaining? Let them live in their own world. The old people call it a blind man without eyes. Do you want to explain to them, so that tomorrow the portals will be filled with illiterate pages against you? I don't think it's worth spending a man on it. It can be written and explained if one day a critical thought is created about it, to open a debate based on facts, arguments, books read, not like this, someone without having read anything serious on the subject, tomorrow to judge and stick labels on things he has nothing to do with!
Of course, I will not publish his name so as not to expose him to inconvenience, but I will still write what I planned.
Was Vancho Mihailov a fascist whose name should be prohibited by law from being the name of an association?
Many things can be said about Vancho Mihailov.
Among those decisions of his that cause negative feelings in me, and for which there is indisputable evidence, is the fact that during his period too many death sentences were passed for members of the Organization contrary to the statute of VMRO, according to which statute the Central Committee had to confirm them those judgments of the lower organizational structures before they become valid and are executed. At a time when he did not think that the other two members of the Central Committee would approve it, he used his influence to have them carried out without consideration and decision of the Central Committee.
Most often, the reasons were that they are traitors, spies, collaborators of foreign services, etc. but historical documents show that in a large number of cases this is not the case, but it is a question of his dissenters, and often also persons whom he probably estimated could threaten his position in the Organization.
In this way, a significant part of the intelligentsia in the ranks of the Organization has been eliminated, a huge number of intellectuals, actors and revolutionaries of VMRO, opinionated people who knew how to express an opposite opinion and attitude, who were very significant, meritorious and with great capacity, have been eliminated, which is significant and irreversibly weakened the Organization, created a sense of injustice, insecurity, fear, desire for revenge and revenge that grew into a real internal war during his period, which greatly reduced its support among the broad masses of the people in Macedonia (I will not go into details about t .so-called "fratricidal" confrontation in VMRO because the text will go in a different direction).
I myself say that from today's point of view, none of us should judge historical figures for their decisions 100 years ago, but should penetrate deeply into time and space and only understand and describe their motives, assessments, reasons for making certain decisions. decisions in the given circumstances, to say why someone thought and acted this way, and another that way. That's why I say that this historical fact related to V. Mihailov creates the most negative feelings for me.
Was Vancho Mihailov a terrorist?
Of course! Like all other VMRO revolutionaries and their leaders from Tatarchev, Dame Gruev, Jane Sandanski, Gotse Delchev, to Todor Aleksandrov and Vancho Mihailov!
In a situation of such a great asymmetry of forces, the VMRO could not choose another way of revolutionary struggle for freedom, except terrorist actions and Chetnik actions (with Chetniks who are actually members of a company, which are called "comites"), and against the incomparably more powerful Ottoman Empire , the Kingdom of the SCS, later renamed the Kingdom of Yugoslavia and the Kingdom of Greece, occasionally against the Principality and later the Kingdom of Bulgaria and against the informal paramilitary formations that these countries themselves formed to fight against the VMRO in an excellent way and outside the restrictive military rules and restrictions, as the Andard troops in Greece, the Orange Guards in Bulgaria, the rapid reaction troops when Macedonia is under Serbian rule, etc.
Both Chetnik and terrorist methods were used during the entire period of VMRO's existence, with the fact that during the time when Vancho Mihailov was the leader, the terrorist way of fighting dominated much more, probably due to the decreased trust among the people caused by the fratricidal struggle, the increased taxes to the population collected by the Organization, the increased "discussion" with the Bulgarian military and political authorities, etc., which resulted in a lower response and a lower readiness for inclusion in the groups on the part of the people.
But terrorism was not an unjust action, but a reaction to how the authorities treated the Macedonian population.
To the terror perpetrated on the population and its rights and freedoms, VMRO retaliated in an organized manner, mainly with terror of the military-police and political structures of the regimes from which the population suffered. It is appreciated that at the time of its existence, VMRO is the most powerful terrorist organization in Europe, which acts for more political purposes, in the sense of creating an independent and united Macedonia.
What did Vancho Mihailov fight for and how did he feel?
There is no doubt that Vancho Mihailov fought for a united and independent state of Macedonia within its ethnic and geographical boundaries. And that is certainly something that must be counted as the most positive in the ratings for him.
Did he do it because it became clear to him that the great powers would not allow a large Bulgarian state, or whatever the reasons were, the undeniable fact is that he fought for a united and independent Macedonian state, a goal for which many other revolutionaries also fought and later and partisans in World War II.
From a historical perspective, it is much more important what he fought for than what kind of national identity he had, because in world history there are many cases when members of different nations fight for freedom, independence and statehood of other nations. And a person's feelings may be more the subject of analysis for psychologists or sociologists, and less significant for historians. Historians are not primarily concerned with feelings, but with strategies, goals, plans, actions, actions, historical events and decisions.
Regarding the national sense of self, we cannot count Vancho Mihailov among those Macedonian revolutionaries who wrote and felt like Bulgarians only because of the so-called "millet system" which the people in one region of the Ottoman Empire were called and we are used to being called according to the church they go to, and the people had no choice where to go except to the Bulgarian (exarchy) or Greek (patriarchy). Less often, Imlo Vlach and Serbian.
That was the choice. And the church was not like today only a church for religious events and gatherings, but also a system of education. All schools were under the jurisdiction of the church. All teachers and curricula were regulated by the church. There were no civilian schools. High school diplomas were given by the church, the history they studied was determined by the church, schools were church, textbooks, etc. In a way, the church was like a ministry of education, or at least performed part of its activity. The church had far greater not only religious, but also political, educational and social significance and power, compared to the significance and power of churches today.
Hence, during the Millet system until 1912, and all those who acquired their education during that period, were mostly written Bulgarians, but in reality it was belonging to a church community and not belonging to a nation and that was the time of the creation of the nations in Europe and the time when the Macedonian nation was gradually created.
Thus, all those who were educated according to the millet system somewhere until the thirties of the 20th century, and even until the second world war, are called Bulgarians, but not in an ethnic or national sense, but as a church affiliation.
While those whose education took place after 1912, more courageously and certainly gradually began to express a national feeling as Macedonians, instead of an ecclesiastical one as Bulgarians.
Let's not talk about the great propaganda of the Balkan states of that time in the direction of assimilation of the population on the territory of Macedonia, to write Greeks, Serbs or Bulgarians. "what's with the carrot, what's with the stick", an activity for which huge sums of money were spent from the budgets of the states, and Macedonia still did not have its own state and institutions, and therefore no budgets. Nor the people protection from state institutions. But that's another topic.
Vancho Mihailov does not belong to this group of Macedonian revolutionaries who called themselves Bulgarians, because even when the Macedonian state and nation was created, he again declared himself as a man with a Bulgarian identity and denied the existence of the Macedonian nation, as evidenced by his interview in 1990. for a Bulgarian media. The fact is that even at the time when he was active, he spoke of Macedonia as a state of Bulgarians and other peoples in it, but not Macedonians. But it is also a fact that from the German archives dating from the Second World War, ten years later, the German representatives in Macedonia clearly and precisely wrote letters and reported from the field to their authorities in Berlin that the majority of the people in Macedonia consider themselves Macedonians and those who are they say that Bulgarians and Serbs are a minority, and even that the Bulgarian government is too aggressive in its efforts to instill a sense of Bulgarian identity among Macedonians and that this creates great resistance among the population. I already had a post about these details two or three years ago.
But it is his, Vancho Mihailov's personal right how he felt. As was the personal right of many other Macedonians in the organization with Macedonian national identity, for example Boris Sarafov even before 1907 when he was killed, who said that Macedonians are different and are neither Serbs, Bulgarians nor Greeks, but Macedonians. As is the right of 3,550 Macedonian citizens with Bulgarian national identity and declared themselves as such in the last census last year. Just as it is the right of Macedonians in Bulgaria with a Macedonian, not Bulgarian, national identity, where unfortunately our neighbor does not leave them the opportunity to register as Macedonians in the nationality column, for years it prevents them from registering a party and denies the existence of Macedonians with Macedonian national identity in Bulgaria, which we all hear and see exists and are very active as their situation allows.
And finally, is Vancho Mihailov a fascist?
I think that not everyone who had any political meetings or cooperation with fascists can be called a fascist. That is my conviction.
Nazi Germany and Fascist Italy, as well as later their satellite states, were a powerful force at that time with which, for one reason or another, almost all important political, diplomatic and military factors of that time politically cooperated willingly or unwillingly, especially until the beginning of second World War.
VMRO, as the only highly organized political and military force and a strong factor in Macedonia, sought various ways to achieve the long-awaited freedom and independent state of Macedonia. Some of them may at a given moment see a chance to achieve some goals in cooperation with fascist Germany, but those goals were once again the establishment of an independent and sovereign united Macedonia.
Vancho Mihailov had some meetings and discussions with representatives of fascist Germany, which from the archives show that they did not speak well of him, on the contrary, but such meetings are not enough to declare him a fascist, even when it is added his stay in Zagreb with Ante Pavelić. What's more, it was a time when VMRO was already dissolved about 7 years ago, since 1934, and he was then under persecution, a great security risk and in an asylum.
If we look at things in such a simplified way through the prism of who met, contacted, or made agreements with whom, a bunch of political leaders and entire countries should be declared fascists.
Perhaps those who haven't read history don't know that according to his memoirs, even if unwillingly, Churchill also had political contacts with fascist Germany at a certain stage.
His predecessor, the Prime Minister of the United Kingdom - Chamberlain also communicated politically and in a way, however forced at the time, cooperated with Germany during Hitler's time, trying to avoid an unpleasant situation and direct confrontation, for which he was criticized by Churchill.
Stalin and the USSR both in an earlier phase but also before Germany's attack on the USSR and how they politically communicate and cooperate with fascist Germany and sign alliance and other agreements. The pact signed by the foreign ministers and named after their surnames "Molotov-Ribbentrop" is known as a non-aggression pact.
All that is incomparable to the activities of Vancho Mihailov. And they cannot be called fascists, of course.
The fact that the leaders of the states, politicians, etc. communicated, signed political documents, cooperated politically, sought solutions for their goals and interests with fascist Germany does not mean that they were fascists.
English Prime Minister Chamberlain, for example, is best known for his foreign policy of appeasement, and in particular for his signing of the Munich Agreement on 30 September 1938, ceding the German-speaking Sudetenland region of Czechoslovakia to Nazi Germany led by Adolf Hitler.
The Americans whose scientists they brought to work for them in the US?
There are thousands of examples of how the West politically communicated and cooperated with Hitler and Mussolini for some of their goals and interests, but no one there says that their leaders were fascists, because they were not.
All the neighbors of the former Yugoslavia were fascist allies in a given period and no one before, long ago and even today puts them on the pillar of shame because their then regimes cooperated with the fascists. We name Bulgaria only because it requires a change in our identity and national history, otherwise it would not be a daily political topic.
It seems that the government is "running" to look for fascists in Macedonia, where there are none and they want to make themselves "bigger Catholics than the Pope".
Vancho Mihailov can be anything, but he cannot be a fascist! What the government is doing is a deliberate replacement of theses!
By seemingly solving a problem, the government wants to solve its own problem in order to stay in power.
Through the proclamation of V. Mihailov as a fascist, they want to declare the historic VMRO a fascist organization, because undoubtedly Vancho Mihajov has been its leader for 10 years or a quarter of its 41-year existence under several names.
And if the historical VMRO is declared fascist, then the thesis will be that their declared ideological successors, which is the party VMRO-DPMNE, should be declared to have the name of a fascist organization, which will either have to change its name or be abolished, or in to condemn and blame at the very least. Because of that daily party-political and perhaps ideological goal, the government has set out to declare a part of Macedonian history fascist and there is probably no similar example in Europe because there is no such stupid government in another country in the last 70 years in Europe.
But they forget that their problem is not VMRO-DPMNE, but themselves. Their crime, betrayal of national interests, non-working, lying to the people, incompetence, dysfunctional institutions, etc. That's why the people don't like them and that's why I say that this stupidity they are doing with the intention of declaring Vancho Mihailov a fascist to get the name of VMRO-DPMNE for daily party political purposes is serious stupidity.
Since we now have a state... it is better to explain to the people why Zaev and SDSM signed capitulation agreements with Greece and Bulgaria and their successors are defending them?
Why is Macedonia, according to all international corruption assessment lists, twice as corrupt as ten years ago, for example.
Or why, by keeping the judiciary and the prosecutor's office under party control, they brought it to the trust of the people like never before to only 3-4%?
Why is there no new direct foreign investment in Macedonia since they came to power?
Why has emigration increased by three to four times since they took power?
Why did they lie about everything they promised?
Why do they carry out massive political persecution against dissidents?
Well, that's not the topic now, now Vancho Mihailov concerns them... they want to run away from responsibility and stay in power with undemocratic methods.
If you need to change the name of the association there are many other ways to do it, instead of such an unintelligent action.
During the reign of VMRO-DPMNE, through various forms and activities, the rehabilitation of Todor Aleksandrov and almost the entire right wing of the historical VMRO, as well as the affirmation or rehabilitation of some historical figures from the left, was carried out.
The character of Vancho Mihailov was left for further study and research of the following generations in terms of his role in the Macedonian national struggle.
But in no case have we thought of declaring him a fascist for some political purposes, and therefore of including the Macedonians in a fascist nation, because he is the leader of the largest revolutionary organization for the liberation and creation of an independent and united Macedonia at that time. as well as nationally he felt.
Vancho Mihailov, no matter how we perceive and evaluate him, is a significant historical figure and is a part of Macedonian, as well as Balkan and even wider history, because his activities and actions are not only local and spread and affect the surrounding countries such as Bulgaria, where he pronounced 9 death sentences and where he cannot return for 56 years, Serbia and Greece where he is constantly "under warrant", but also Croatia, Austria, Hungary, Italy and other countries.
For ten years, he has been the leader of a movement fighting for the liberation of Macedonia, in which many sons of Macedonia have lost their lives.
And I will end by saying that they are all sons of Macedonia. But, as in a large family, not every son, not every child is the same. With some child we are more proud, with others less or not at all, etc. In one time and circumstances we look at the activities of one child with one eye, in another time and circumstances with others.
But even those with whom we are not completely satisfied at some time and circumstances, we cannot erase them as having existed and working, or that they are not, that is, they were not part of our ancestors in Macedonia (the fact is that V. Mihailov was born and raised in the Novo Selo neighborhood in Shtip), or that everything related to them is negative, especially not because of some of their feelings or actions that 30 or 100 years later we don't like. And even more to declare them what they are not, in the case of fascists.
And especially not from some group that was formed in the Ministry of Justice, which no one even knows about, and which would not surprise me if the members or part of them ideologically belong to or are children of the old communist post-war leaders whose ideological enemy was Vancho Mihailov , and thousands of people were imprisoned and liquidated with the label "Vanchomikhailists", so now that small group of people will make major decisions for major historical figures, for the sake of daily political and ideological needs of the party in power.
If scientific assessments or pre-assessments of persons are already made, it should be in a public professional forum, exclusively by scientific workers-historians, with a long debate supported by arguments derived from deep and long scientific research and archival evidence and of course in a much calmer time from this tense time in relations with Bulgaria, when every scientific worker can be under the pressure of social tension, politics and the public.
If the goal is to prevent the existence of the club of Macedonian citizens with Bulgarian self-awareness under the name of Vancho Mihailov, then they could have prevented it even before that club was founded.
They issued the permit without a problem. They could, for example, while the procedure was going on, amend the law according to a quick procedure that would have found a way to prevent this from happening. For example, that the names of historical figures born on the territory of Macedonia cannot be used in Macedonia to form clubs and associations whose main activity is the association on an ethnic basis of communities that are not specified in the constitution. Or by law to give discretion to the minister to refuse to accept the name of an association whose name is politically sensitive or may cause inter-ethnic or inter-state problems.
Thus, legally, that possibility would be eliminated. These are probably not the best definitions or solutions because I wrote them without any particular analysis since they first came to mind when I started writing this text, but probably a task force tasked with this would come up with something much better than this.
My point is that Macedonia is a country. If she wanted to prevent something that would hurt the feelings of a larger number of her citizens, or would create a bigger problem for her, there is always a way, but it is clear that there was no such effort or intention on the part of the government.
After all, an association with one of the most frequently used pseudonyms of Vancho Mihajlov, "Ratko", has existed in Macedonia for a long time, which leads to the conclusion that it is not so much the name, it is the atmosphere, the pain of what our eastern neighbor is doing to us, which is not only stopping the negotiations for membership in the EU and thus a better perspective for its citizens, but it is perceived as violence from the currently stronger and in a better position neighbor, due to its membership in the EU, towards us, as a neighbor that is not, and all aspires to be a member.
Even if they succeed in their intentions through various blackmailed governments and politicians, in the long run they will achieve the exact opposite effect. Greece, with a similar policy, created a situation where the name Macedonia without the adjective "Northern" became a holy name for the Macedonians in Macedonia and the diaspora like never before, and the imposed adjective became only an administrative word that no one uses except when administratively or legally required to do so , with the exception of a small group of politicians from the government.
It will be the same with the eastern neighbor, even if they succeed in their current efforts.
Both of them could present it as a success, but only in a party or government framework and structure that goes to elections, but in no way as a definitively closed historical issue and goal, that Macedonia is Greek or Macedonians are Bulgarians, through one prism of the decades before us.
I know that the politicians in both countries think that in 20-30 or 50 years this will be forgotten and over time the generations will get used to the reality, so the goals will be achieved in the long term.
However, history in the last 150, 200 and more years denies that and that in times when Macedonians did not have their own state.
Last year, when this club was formed, a real hysteria arose in our society, which, compared to others, unfortunately, one cannot but say that, viewed as a national average, it is not counted among those societies that read a lot, including history.
When today I wrote to a well-educated friend of mine, who, among other things, knows Macedonian history well, but obviously very disappointed with the situation in Macedonia, that I would write a text on this topic, writing the key points for him in two or three sentences, and I would probably be attacked from many sides, returned to me with the following text (quote):
"I don't think it's worth explaining to the non-reading public! Why don't they open a book to read, someone should tell them. And why, so that tomorrow you too will be accused of being a Mikhailovist! This is the country with the lowest reading level in all of Europe! Is it worth explaining? Let them live in their own world. The old people call it a blind man without eyes. Do you want to explain to them, so that tomorrow the portals will be filled with illiterate pages against you? I don't think it's worth spending a man on it. It can be written and explained if one day a critical thought is created about it, to open a debate based on facts, arguments, books read, not like this, someone without having read anything serious on the subject, tomorrow to judge and stick labels on things he has nothing to do with!
Of course, I will not publish his name so as not to expose him to inconvenience, but I will still write what I planned.
Was Vancho Mihailov a fascist whose name should be prohibited by law from being the name of an association?
Many things can be said about Vancho Mihailov.
Among those decisions of his that cause negative feelings in me, and for which there is indisputable evidence, is the fact that during his period too many death sentences were passed for members of the Organization contrary to the statute of VMRO, according to which statute the Central Committee had to confirm them those judgments of the lower organizational structures before they become valid and are executed. At a time when he did not think that the other two members of the Central Committee would approve it, he used his influence to have them carried out without consideration and decision of the Central Committee.
Most often, the reasons were that they are traitors, spies, collaborators of foreign services, etc. but historical documents show that in a large number of cases this is not the case, but it is a question of his dissenters, and often also persons whom he probably estimated could threaten his position in the Organization.
In this way, a significant part of the intelligentsia in the ranks of the Organization has been eliminated, a huge number of intellectuals, actors and revolutionaries of VMRO, opinionated people who knew how to express an opposite opinion and attitude, who were very significant, meritorious and with great capacity, have been eliminated, which is significant and irreversibly weakened the Organization, created a sense of injustice, insecurity, fear, desire for revenge and revenge that grew into a real internal war during his period, which greatly reduced its support among the broad masses of the people in Macedonia (I will not go into details about t .so-called "fratricidal" confrontation in VMRO because the text will go in a different direction).
I myself say that from today's point of view, none of us should judge historical figures for their decisions 100 years ago, but should penetrate deeply into time and space and only understand and describe their motives, assessments, reasons for making certain decisions. decisions in the given circumstances, to say why someone thought and acted this way, and another that way. That's why I say that this historical fact related to V. Mihailov creates the most negative feelings for me.
Was Vancho Mihailov a terrorist?
Of course! Like all other VMRO revolutionaries and their leaders from Tatarchev, Dame Gruev, Jane Sandanski, Gotse Delchev, to Todor Aleksandrov and Vancho Mihailov!
In a situation of such a great asymmetry of forces, the VMRO could not choose another way of revolutionary struggle for freedom, except terrorist actions and Chetnik actions (with Chetniks who are actually members of a company, which are called "comites"), and against the incomparably more powerful Ottoman Empire , the Kingdom of the SCS, later renamed the Kingdom of Yugoslavia and the Kingdom of Greece, occasionally against the Principality and later the Kingdom of Bulgaria and against the informal paramilitary formations that these countries themselves formed to fight against the VMRO in an excellent way and outside the restrictive military rules and restrictions, as the Andard troops in Greece, the Orange Guards in Bulgaria, the rapid reaction troops when Macedonia is under Serbian rule, etc.
Both Chetnik and terrorist methods were used during the entire period of VMRO's existence, with the fact that during the time when Vancho Mihailov was the leader, the terrorist way of fighting dominated much more, probably due to the decreased trust among the people caused by the fratricidal struggle, the increased taxes to the population collected by the Organization, the increased "discussion" with the Bulgarian military and political authorities, etc., which resulted in a lower response and a lower readiness for inclusion in the groups on the part of the people.
But terrorism was not an unjust action, but a reaction to how the authorities treated the Macedonian population.
To the terror perpetrated on the population and its rights and freedoms, VMRO retaliated in an organized manner, mainly with terror of the military-police and political structures of the regimes from which the population suffered. It is appreciated that at the time of its existence, VMRO is the most powerful terrorist organization in Europe, which acts for more political purposes, in the sense of creating an independent and united Macedonia.
What did Vancho Mihailov fight for and how did he feel?
There is no doubt that Vancho Mihailov fought for a united and independent state of Macedonia within its ethnic and geographical boundaries. And that is certainly something that must be counted as the most positive in the ratings for him.
Did he do it because it became clear to him that the great powers would not allow a large Bulgarian state, or whatever the reasons were, the undeniable fact is that he fought for a united and independent Macedonian state, a goal for which many other revolutionaries also fought and later and partisans in World War II.
From a historical perspective, it is much more important what he fought for than what kind of national identity he had, because in world history there are many cases when members of different nations fight for freedom, independence and statehood of other nations. And a person's feelings may be more the subject of analysis for psychologists or sociologists, and less significant for historians. Historians are not primarily concerned with feelings, but with strategies, goals, plans, actions, actions, historical events and decisions.
Regarding the national sense of self, we cannot count Vancho Mihailov among those Macedonian revolutionaries who wrote and felt like Bulgarians only because of the so-called "millet system" which the people in one region of the Ottoman Empire were called and we are used to being called according to the church they go to, and the people had no choice where to go except to the Bulgarian (exarchy) or Greek (patriarchy). Less often, Imlo Vlach and Serbian.
That was the choice. And the church was not like today only a church for religious events and gatherings, but also a system of education. All schools were under the jurisdiction of the church. All teachers and curricula were regulated by the church. There were no civilian schools. High school diplomas were given by the church, the history they studied was determined by the church, schools were church, textbooks, etc. In a way, the church was like a ministry of education, or at least performed part of its activity. The church had far greater not only religious, but also political, educational and social significance and power, compared to the significance and power of churches today.
Hence, during the Millet system until 1912, and all those who acquired their education during that period, were mostly written Bulgarians, but in reality it was belonging to a church community and not belonging to a nation and that was the time of the creation of the nations in Europe and the time when the Macedonian nation was gradually created.
Thus, all those who were educated according to the millet system somewhere until the thirties of the 20th century, and even until the second world war, are called Bulgarians, but not in an ethnic or national sense, but as a church affiliation.
While those whose education took place after 1912, more courageously and certainly gradually began to express a national feeling as Macedonians, instead of an ecclesiastical one as Bulgarians.
Let's not talk about the great propaganda of the Balkan states of that time in the direction of assimilation of the population on the territory of Macedonia, to write Greeks, Serbs or Bulgarians. "what's with the carrot, what's with the stick", an activity for which huge sums of money were spent from the budgets of the states, and Macedonia still did not have its own state and institutions, and therefore no budgets. Nor the people protection from state institutions. But that's another topic.
Vancho Mihailov does not belong to this group of Macedonian revolutionaries who called themselves Bulgarians, because even when the Macedonian state and nation was created, he again declared himself as a man with a Bulgarian identity and denied the existence of the Macedonian nation, as evidenced by his interview in 1990. for a Bulgarian media. The fact is that even at the time when he was active, he spoke of Macedonia as a state of Bulgarians and other peoples in it, but not Macedonians. But it is also a fact that from the German archives dating from the Second World War, ten years later, the German representatives in Macedonia clearly and precisely wrote letters and reported from the field to their authorities in Berlin that the majority of the people in Macedonia consider themselves Macedonians and those who are they say that Bulgarians and Serbs are a minority, and even that the Bulgarian government is too aggressive in its efforts to instill a sense of Bulgarian identity among Macedonians and that this creates great resistance among the population. I already had a post about these details two or three years ago.
But it is his, Vancho Mihailov's personal right how he felt. As was the personal right of many other Macedonians in the organization with Macedonian national identity, for example Boris Sarafov even before 1907 when he was killed, who said that Macedonians are different and are neither Serbs, Bulgarians nor Greeks, but Macedonians. As is the right of 3,550 Macedonian citizens with Bulgarian national identity and declared themselves as such in the last census last year. Just as it is the right of Macedonians in Bulgaria with a Macedonian, not Bulgarian, national identity, where unfortunately our neighbor does not leave them the opportunity to register as Macedonians in the nationality column, for years it prevents them from registering a party and denies the existence of Macedonians with Macedonian national identity in Bulgaria, which we all hear and see exists and are very active as their situation allows.
And finally, is Vancho Mihailov a fascist?
I think that not everyone who had any political meetings or cooperation with fascists can be called a fascist. That is my conviction.
Nazi Germany and Fascist Italy, as well as later their satellite states, were a powerful force at that time with which, for one reason or another, almost all important political, diplomatic and military factors of that time politically cooperated willingly or unwillingly, especially until the beginning of second World War.
VMRO, as the only highly organized political and military force and a strong factor in Macedonia, sought various ways to achieve the long-awaited freedom and independent state of Macedonia. Some of them may at a given moment see a chance to achieve some goals in cooperation with fascist Germany, but those goals were once again the establishment of an independent and sovereign united Macedonia.
Vancho Mihailov had some meetings and discussions with representatives of fascist Germany, which from the archives show that they did not speak well of him, on the contrary, but such meetings are not enough to declare him a fascist, even when it is added his stay in Zagreb with Ante Pavelić. What's more, it was a time when VMRO was already dissolved about 7 years ago, since 1934, and he was then under persecution, a great security risk and in an asylum.
If we look at things in such a simplified way through the prism of who met, contacted, or made agreements with whom, a bunch of political leaders and entire countries should be declared fascists.
Perhaps those who haven't read history don't know that according to his memoirs, even if unwillingly, Churchill also had political contacts with fascist Germany at a certain stage.
His predecessor, the Prime Minister of the United Kingdom - Chamberlain also communicated politically and in a way, however forced at the time, cooperated with Germany during Hitler's time, trying to avoid an unpleasant situation and direct confrontation, for which he was criticized by Churchill.
Stalin and the USSR both in an earlier phase but also before Germany's attack on the USSR and how they politically communicate and cooperate with fascist Germany and sign alliance and other agreements. The pact signed by the foreign ministers and named after their surnames "Molotov-Ribbentrop" is known as a non-aggression pact.
All that is incomparable to the activities of Vancho Mihailov. And they cannot be called fascists, of course.
The fact that the leaders of the states, politicians, etc. communicated, signed political documents, cooperated politically, sought solutions for their goals and interests with fascist Germany does not mean that they were fascists.
English Prime Minister Chamberlain, for example, is best known for his foreign policy of appeasement, and in particular for his signing of the Munich Agreement on 30 September 1938, ceding the German-speaking Sudetenland region of Czechoslovakia to Nazi Germany led by Adolf Hitler.
The Americans whose scientists they brought to work for them in the US?
There are thousands of examples of how the West politically communicated and cooperated with Hitler and Mussolini for some of their goals and interests, but no one there says that their leaders were fascists, because they were not.
All the neighbors of the former Yugoslavia were fascist allies in a given period and no one before, long ago and even today puts them on the pillar of shame because their then regimes cooperated with the fascists. We name Bulgaria only because it requires a change in our identity and national history, otherwise it would not be a daily political topic.
It seems that the government is "running" to look for fascists in Macedonia, where there are none and they want to make themselves "bigger Catholics than the Pope".
Vancho Mihailov can be anything, but he cannot be a fascist! What the government is doing is a deliberate replacement of theses!
By seemingly solving a problem, the government wants to solve its own problem in order to stay in power.
Through the proclamation of V. Mihailov as a fascist, they want to declare the historic VMRO a fascist organization, because undoubtedly Vancho Mihajov has been its leader for 10 years or a quarter of its 41-year existence under several names.
And if the historical VMRO is declared fascist, then the thesis will be that their declared ideological successors, which is the party VMRO-DPMNE, should be declared to have the name of a fascist organization, which will either have to change its name or be abolished, or in to condemn and blame at the very least. Because of that daily party-political and perhaps ideological goal, the government has set out to declare a part of Macedonian history fascist and there is probably no similar example in Europe because there is no such stupid government in another country in the last 70 years in Europe.
But they forget that their problem is not VMRO-DPMNE, but themselves. Their crime, betrayal of national interests, non-working, lying to the people, incompetence, dysfunctional institutions, etc. That's why the people don't like them and that's why I say that this stupidity they are doing with the intention of declaring Vancho Mihailov a fascist to get the name of VMRO-DPMNE for daily party political purposes is serious stupidity.
Since we now have a state... it is better to explain to the people why Zaev and SDSM signed capitulation agreements with Greece and Bulgaria and their successors are defending them?
Why is Macedonia, according to all international corruption assessment lists, twice as corrupt as ten years ago, for example.
Or why, by keeping the judiciary and the prosecutor's office under party control, they brought it to the trust of the people like never before to only 3-4%?
Why is there no new direct foreign investment in Macedonia since they came to power?
Why has emigration increased by three to four times since they took power?
Why did they lie about everything they promised?
Why do they carry out massive political persecution against dissidents?
Well, that's not the topic now, now Vancho Mihailov concerns them... they want to run away from responsibility and stay in power with undemocratic methods.
If you need to change the name of the association there are many other ways to do it, instead of such an unintelligent action.
During the reign of VMRO-DPMNE, through various forms and activities, the rehabilitation of Todor Aleksandrov and almost the entire right wing of the historical VMRO, as well as the affirmation or rehabilitation of some historical figures from the left, was carried out.
The character of Vancho Mihailov was left for further study and research of the following generations in terms of his role in the Macedonian national struggle.
But in no case have we thought of declaring him a fascist for some political purposes, and therefore of including the Macedonians in a fascist nation, because he is the leader of the largest revolutionary organization for the liberation and creation of an independent and united Macedonia at that time. as well as nationally he felt.
Vancho Mihailov, no matter how we perceive and evaluate him, is a significant historical figure and is a part of Macedonian, as well as Balkan and even wider history, because his activities and actions are not only local and spread and affect the surrounding countries such as Bulgaria, where he pronounced 9 death sentences and where he cannot return for 56 years, Serbia and Greece where he is constantly "under warrant", but also Croatia, Austria, Hungary, Italy and other countries.
For ten years, he has been the leader of a movement fighting for the liberation of Macedonia, in which many sons of Macedonia have lost their lives.
And I will end by saying that they are all sons of Macedonia. But, as in a large family, not every son, not every child is the same. With some child we are more proud, with others less or not at all, etc. In one time and circumstances we look at the activities of one child with one eye, in another time and circumstances with others.
But even those with whom we are not completely satisfied at some time and circumstances, we cannot erase them as having existed and working, or that they are not, that is, they were not part of our ancestors in Macedonia (the fact is that V. Mihailov was born and raised in the Novo Selo neighborhood in Shtip), or that everything related to them is negative, especially not because of some of their feelings or actions that 30 or 100 years later we don't like. And even more to declare them what they are not, in the case of fascists.
And especially not from some group that was formed in the Ministry of Justice, which no one even knows about, and which would not surprise me if the members or part of them ideologically belong to or are children of the old communist post-war leaders whose ideological enemy was Vancho Mihailov , and thousands of people were imprisoned and liquidated with the label "Vanchomikhailists", so now that small group of people will make major decisions for major historical figures, for the sake of daily political and ideological needs of the party in power.
If scientific assessments or pre-assessments of persons are already made, it should be in a public professional forum, exclusively by scientific workers-historians, with a long debate supported by arguments derived from deep and long scientific research and archival evidence and of course in a much calmer time from this tense time in relations with Bulgaria, when every scientific worker can be under the pressure of social tension, politics and the public.
Leave a comment: