Tweet
Дешифрирање на дешифрираното
Вревата што се крена во Македонија во врска со „дешифрирањето“ на текстот напишан со демотско писмо е уште еден автонокаут за македонската наука. Како по вакво нешто сакаме да бидеме сфатени сериозно во светските научни кругови? Уште пострашно е и каков прием целата оваа работа наиде во македонската јавност. Денеска изгледа е многу популарно да се пропагираат теории дека македонскиот јазик е најстар на планетава. Ве молам, македонски, не старословенски! Така, двајца информатичари, академици, го дешифрирале демотското писмо. Ве молам, што е следното? Македонски лингвист го открил пеницилинот (кој е типично македонска габа, позната уште од времето на старите Македонци)? Да, знам, овдека можеби некој би рекол: „Вентрис, еден од научниците што го дешифрирале линеарното писмо, бил архитект“, но да не се залажуваме, споредбата со Вентрис е бласфемија.
Колку за потсетување:
Во 1799 г. еден од генералите на Наполеон, кај градот Рашид, кој Французите го нарекуваат Розета, забележал камен со натпис. Увидувајќи дека се работи за важен документ, текстот од каменот е препишуван и станува предмет на проучување на многу научници, меѓу кои и на познатиот Жан-Франсоа Шамполион. По поразот на Наполеон од Англичаните, каменот е пренесен во Лондон, каде што и денеска се наоѓа, убаво сместен во стаклена витрина во Британскиот Музеј. Камената плоча е фрагмент на кој стои декретот од 196 г. пр. н. е. издаден од кралот Птолемеј Петти - Епифан во врска со плаќање на даноците, ослободување на некои категории граѓани од таа обврска, одвивање на религиозни церемонии и слично. Текстот е напишан со хиероглифско (сакрално), демотско и грчко писмо.
Хиероглифското писмо е најстаро египетско писмо. Името „хиероглифско“, кое е општоприфатено, е грчко и во превод значи свето писмо (од хиерос - свет и глифеин - врежува). Египетското име за оваа писмо во превод значи „божја реч“. Неговата курзивна (ракописна) форма во науката се нарекува хиератско писмо. Со текот на времето, хиератското писмо уште повеќе се упростува и се појавува една нова форма наречена ДЕМОТСКО ПИСМО. Значи, демотското писмо е НАЈУПРОСТЕНА ФОРМА на хиератско писмо. Најстариот документ напишан на демотско писмо датира од времето на фараонот Псаметик Први (664 - 610 г. п. н. е.).
Е баш би сакала некој да ми објасни како во овој период сега би можеле да ги доведеме Александар и античките Македонци во врска!).
Демотското писмо започнало да се користи за административни документи, додека хиератското останува резервирано за документи со религиозна содржина. Тоа се две писма на еден ист јазик. Подоцна, започнувајќи од династијата Птолемеевци, во Египет започнува да се употребува грчкото писмо. Последна варијанта на демотското писмо е коптското писмо. Шамполион, кој го владеел коптскиот јазик и писмо, успеал преку демотското да го дешифрира и хиероглифското писмо.
При една посета на Британскиот музеј во Лондон, при која - како и секогаш - најдолго се задржав пред Каменот од Розета, бев сведок на еден разговор помеѓу двајца туристи Американци. Едниот му објасни на другиот дека каменот е испишан на грчки, бидејќи Египќаните немале свое писмо(!?), (и покрај објаснувањето напишано на нивниот мајчин јазик на самата витрина, кое изгледа сметаа дека нема потреба да го читаат). Тогаш се смеев на незнаењето на работи од општа култура. Сега, во Македонија, некои академици даваат изјави на слично ниво.
Секој може да зборува што сака, но Академијата како врвно епистемиолошко тело не смее да стои зад ваквите егзибиционизми.
Марија Станковска Ѕамали, докторант по епиграфика на Универзитетот „Париз 4-Сорбона“
Вревата што се крена во Македонија во врска со „дешифрирањето“ на текстот напишан со демотско писмо е уште еден автонокаут за македонската наука. Како по вакво нешто сакаме да бидеме сфатени сериозно во светските научни кругови? Уште пострашно е и каков прием целата оваа работа наиде во македонската јавност. Денеска изгледа е многу популарно да се пропагираат теории дека македонскиот јазик е најстар на планетава. Ве молам, македонски, не старословенски! Така, двајца информатичари, академици, го дешифрирале демотското писмо. Ве молам, што е следното? Македонски лингвист го открил пеницилинот (кој е типично македонска габа, позната уште од времето на старите Македонци)? Да, знам, овдека можеби некој би рекол: „Вентрис, еден од научниците што го дешифрирале линеарното писмо, бил архитект“, но да не се залажуваме, споредбата со Вентрис е бласфемија.
Колку за потсетување:
Во 1799 г. еден од генералите на Наполеон, кај градот Рашид, кој Французите го нарекуваат Розета, забележал камен со натпис. Увидувајќи дека се работи за важен документ, текстот од каменот е препишуван и станува предмет на проучување на многу научници, меѓу кои и на познатиот Жан-Франсоа Шамполион. По поразот на Наполеон од Англичаните, каменот е пренесен во Лондон, каде што и денеска се наоѓа, убаво сместен во стаклена витрина во Британскиот Музеј. Камената плоча е фрагмент на кој стои декретот од 196 г. пр. н. е. издаден од кралот Птолемеј Петти - Епифан во врска со плаќање на даноците, ослободување на некои категории граѓани од таа обврска, одвивање на религиозни церемонии и слично. Текстот е напишан со хиероглифско (сакрално), демотско и грчко писмо.
Хиероглифското писмо е најстаро египетско писмо. Името „хиероглифско“, кое е општоприфатено, е грчко и во превод значи свето писмо (од хиерос - свет и глифеин - врежува). Египетското име за оваа писмо во превод значи „божја реч“. Неговата курзивна (ракописна) форма во науката се нарекува хиератско писмо. Со текот на времето, хиератското писмо уште повеќе се упростува и се појавува една нова форма наречена ДЕМОТСКО ПИСМО. Значи, демотското писмо е НАЈУПРОСТЕНА ФОРМА на хиератско писмо. Најстариот документ напишан на демотско писмо датира од времето на фараонот Псаметик Први (664 - 610 г. п. н. е.).
Е баш би сакала некој да ми објасни како во овој период сега би можеле да ги доведеме Александар и античките Македонци во врска!).
Демотското писмо започнало да се користи за административни документи, додека хиератското останува резервирано за документи со религиозна содржина. Тоа се две писма на еден ист јазик. Подоцна, започнувајќи од династијата Птолемеевци, во Египет започнува да се употребува грчкото писмо. Последна варијанта на демотското писмо е коптското писмо. Шамполион, кој го владеел коптскиот јазик и писмо, успеал преку демотското да го дешифрира и хиероглифското писмо.
При една посета на Британскиот музеј во Лондон, при која - како и секогаш - најдолго се задржав пред Каменот од Розета, бев сведок на еден разговор помеѓу двајца туристи Американци. Едниот му објасни на другиот дека каменот е испишан на грчки, бидејќи Египќаните немале свое писмо(!?), (и покрај објаснувањето напишано на нивниот мајчин јазик на самата витрина, кое изгледа сметаа дека нема потреба да го читаат). Тогаш се смеев на незнаењето на работи од општа култура. Сега, во Македонија, некои академици даваат изјави на слично ниво.
Секој може да зборува што сака, но Академијата како врвно епистемиолошко тело не смее да стои зад ваквите егзибиционизми.
Марија Станковска Ѕамали, докторант по епиграфика на Универзитетот „Париз 4-Сорбона“
Comment