Jovan JANEV

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts
  • Sarafot
    Member
    • Dec 2008
    • 616

    Jovan JANEV

    EDEN DOKUMENT ZA DENACIONALIZACIJATA I ASIMILACIJATA NA MAKEDONSKIOT NAROD VO EGEJSKIOT DEL NA MAKEDONIJA OD 1920 GODINA

    Krajot na Prvata imperijalisti~ka svetska vojna istovremeno go ozna~uva i po~etokot na novoto ropstvo nad makedonskiot narod razdelen pome|u sosednite bur`oaski monarhii, Grcija, Srbija, Bugarija i Albanija. Pritisnat pod golemogr~kata, golemosrpskata, golemobugarskata i golemoalbanskata bur`oaska reakcija izrazena vo sistematskoto zadu{uvawe na negovata nacionalna samobitnost, makedonskiot narod be{e podlo`en i na kontinuiran bel teror od strana na re`imite na spomenatite dr`avi.

    Za na~inot i metodite na sproveduvaweto na terorot vrz makedonskiot narod, zboruva i eden srpski dokument) koj se nao|a vo fondot na ministerstvoto za vnatre{ni raboti na Kralstvoto na Srbite, Hrvatite i Slovencite, vo arhivot na Jugoslavija, a koj nie sakame da go prezentirame. Dokumentot zaslu`uva vnimanie i poradi toa, {to e vo neposredna vrska so tekot na razvitokot na op{testveno-politi~kite, ekonomskite i nacionalnite priliki na makedonskiot narod vo Egejskiot del od Makedonija pod Grcija, kade makedonskiot narod po silata na re{enijata na me|unarodnite imperijalisti~ki krugovi, be{e podlo`en na gruba kolonizacija, asimilacija i denacionalizacija, duri i na fizi~ko istrebuvawe – genocid.

    Za na{eto istra`uvawe, dokumentov {to go razgleduvame ima posebna istoriska i vau~na vrednost. Toj dokument e eden od (retkite vo koj eden oficijalen pretstavnik na ministerstvoto na vojskata i mornaricata od Kralstvoto SHS, zboruva za makedonskiot narod i makedonskiot jazik na teritorijata na sosedna Grcija, vo vremeto koga vo Vardarskiot del na Makedonija, vo sostavot na novoformiranata dr`avna tvorba SHS, makedonskiot narod i makedonskiot jazik voop{to ne bea priznaeni.

    Vo prviot del na dokumentot od edna strana stanuva zbor za aktivnosta na ~etite od vrhoviziranata VMRO t.n. "avtonomisti", koi vo tekot na istata 1920 godina, se stavija vo direktna slu`ba na golemobugarskiot dvor i na negovite imperijalisti~ki aspiracii kon preostanatite delovi na Makedonija. Od druga strana, vo sodr`inata na odnosniot dokument e registriran i faktot vo vrska so prisustvoto na del od aktivnosta na golemosrpskata politi~ka dejnost instalirana u{te vo turskiot period vo dlabinata na centralniot del na Makedonija, kade se nao|ale infiltrirani nejzini lu|e vo organite na turskata vlast na terenot, so cel: da gi pronao|aat i likvidiraat "bugarskite komiti"2).

    Vo vtoriot del od dokumentot, mo`no e objektivno da se sogledaat golemodr`avnite nameri i merki na re`imot na golemogr~kata bur`oaska monarhija i reakcija vo Egejskiot del na Makedonija, kade poradi sproveduvaweto na neizdr`liviot bel teror od strana na gr~kite vlasti, samo od pograni~anite oblasti pod Grcija, od po~etokot na Balkanskite vojni do sredinata na 1920 god., bile prinudeni da prebegaat 28 Makedonski familii vo Gevgelija, i toa od selata: [opnica3, Mo~ukovo4 i Lumnica5.

    So ogled na toa, deka vo prilo`eniot dokument stanuva zbor za pojavata i manifestiraweto na ~ist makedonski nacionalen element ne pome{an so drugi nacionalisti~ki i propagandisti~ki primesi, koj, sudej}i po se, vo sebe sodr`i odreden broj na objektivni momenti od tekot na procesot, dinamikata i razvitokot na zakonomernosta od denacionalizacijata i asimilacijata na makedonskiot narod, vo prilog na konstatacijata na istoriskata vistina go objavuvame dokumentot vo celost, i se nadevame, deka so nego }e se rasvetli u{te eden mal del od istorijata na makedonskiot narod.

    Prilog – prevod

    Ministerstvo na vojskata i mornaricata

    Op{to voeno oddelenie

    Pov. F. B. Br. 447

    13 maj 1920 godina

    Izve{taj deka se o~ekuva doa|awe na bugarskiot komitski vojvoda STOJ^E JOVANOVI]; i za sostojbata vo Gr~ka Makedonija

    Do Ministerstvoto za vnatre{ni raboti

    Komandantot na grani~nite trupi, so Pov. br. 11. od 6 ovoj mesec go ispra}a sledniot izve{taj na komandantot od 20. ~eta na grani~nite trupi: "Bugarski komiti vo ovaa okolina za sega nema ali se o~ekuva skoro doa|awe na vojvodata Stoj~e Jovanovi}, rodum od selo Sermenin. Ova go doznav od poverenikot i delovoditelot na op{tinata Konska vo ~ija op{tina e seloto Sermenin.

    Se spogodiv so okoliskiot na~alnik i {tom dojde }e tragame po nego da go pronajdeme. Veruvam deka so na~alnikot G. Vu~kovi} }e uspeeme da go pronajdeme, za{to g. Vu~kovi} vo ovie kraevi porano bil pod Turcite policiski ~inovnik, i toga{ sekoga{ uspeval, da gi pronao|a i fa}a bugarskite komiti.

    Za Grcite go doznav slednoto: Vo site mesta vo gr~ka Makedonija nasproti reonot na ovaa ~eta, se zabele`uva deka Makedoncite se bunat, nekoi begaat vo {uma, i dosega mnogu kaj nas, ostavaj}i gi svoite domovi i imoti; na pr. vo Gevgelija ima 28 familii pobegnati malku porano od selata: [opnica, Mo~ukovo i Lumnica (Grcija), a od dekemvri minatata godina pa dosega pobegnale 8 familii. Site ovie se `alat na terorot od Grcite i zboruvaat deka Grcite im zabranuvaat da zboruvaat makedonski; vo crkvite slu`bata se vr{i na gr~ki jazik. Site stari lu|e pa i mladite ne znaat gr~ki, odat tri pati nedelno vo u~ili{te, sedat na klupi i taka im se predava gr~kiot jazik. Ne se osmeluvaat na imotite da gi ispra}aat `enite i devojkite, za{to gr~kite vojnici nad niv vr{at siluvawa. Ova go pravat so Makedoncite, koi ni se nakloneti nam, a onie koi se nakloneti na Bugarite gi raseluvaat vo vnatre{nosta na nivnata Makedonija.

    Pred tri dena obikoluvaj}i ja granicata, svrativ vo seloto Lumnica kaj gr~kiot voen oficer, potporu~nikot g. Mijokis i pri ovaa prilika na yidot na op{tinskata ku}a ja vidov zalepena negovata naredba so slednata sodr`ina:

    Gra|ani,

    Postoi naredba na na{iot komandant na Divizijata vo Lerin, generalot g. Mazarikis, da zboruvate gr~ki a ne romanski i srpski, za{to vie ste Grci, a nikako Romani i Srbi. Na vas taa naredbi vi e soop{tena, pa iako vi e soop{tena, slu{am deka pak zboruvate na drug jazik.

    Posleden pat vi napomnuvam da se pridr`uvate na gornata naredba i redovno da gi posetuvate ~asovite, kade na vas u~itelot vi go predava na{iot jazik, vo sprotivno }e ve kaznuvam i }e baram da se raselite.

    Usmeno mi ka`a g. Mijokis deka negovata kazna se sostoi vo tepawe so stap.

    Gornata naredba e napi{ana na gr~ki jazik a mi ja prevede artileriskiot poru~nik g. \or|e Ivanovi}, delegat za sobirawe na municija, koj toga{ zaedno so mene be{e vo Lumnica.

    Pove}e pati do sega, obikoluvaj}i ja granicata, sum razgovaral so Makedoncite od gr~kata teritorija, koi ~uvaat stoka ili gi obrabotuvaat svoite imoti, i sekoga{ im e prvo vo razgovorot, da pra{aat dali granicata }e se pro{iri – pomesti, pa da ostanat kaj nas, za{to zboruvaat deka Makedoncite, koi se pod nas, `iveat i napolno se slobodni, a tie se robovi.

    ^est mi e da dostavam

    Dostaveno:

    do Pretsedatelot na Ministerskiot sovet

    do Ministerstvoto za nadvore{ni raboti

    do Ministerstvoto za vnatre{ni raboti



    Po zapoved na voeniot minister na~alnik – polkovnik,

    Pet. J. Markovi}





    15.V.1920

    Ministerstvo za vnatre{ni raboti na Kralstvoto na Srbite, Hrvatite i Slovencite

    Upravno oddelenie

    Pov. V. Br. 509

    15. maj 1920 god.

    vo Belgrad

    Do Oddelenieto za javna bezbednost

    So molba na nadle`nost.

    Po naredba

    na ministerot za vnatr. raboti.

    Arhiv Jugoslavije, Fond: Ministarstvo unutra{wih poslova, fas. 34, arhivska edinica 98, MINISTAR. VOJNO I MORNARICE, Op{te Vojno Odelewe, Pov. F. K- Br. 447, 13. maja 1920. godine, Beograd, Po zapovesti Ministra Vojnog, Na~alnik – Pukovnnk, Pet. J. Markovi}, Ministarstvu Unutra{wih Dela, dostavqeno: Pred. Ministar. Saveta, Ministar. In. Dela, Ministar. Un. Dela, primqeno 15. V. 1920.

    2 Istoto.

    3 Todor Simovski, Naselenite mesta vo Egejska Makedonija, kn. prva, Skopje, 1978, 287. Stanuva zbor za seloto [lopinci, koe se nao|a na ~etiri kilometri ju`no od Gevgelija i od zapadniot breg na rekaga Vardar. Istoto selo nastradalo vo Balkanskite vojni, pri {to del od naselenieto pobegnalo vo Gevgelija i Bugarija, a s# do 1924 god., pretstavuvalo ~ista makedonska naselba.

    4 Isto, 340–341, Seloto se nao|a vo blizinata na Gevgelija, pokraj gr~ko-jugoslovenskata granica na leviot breg od rekata Vardar. Vo vremeto na Balkanskite vojni mnogu nastradalo, pogolem broj od negovite `iteli pobegnale vo Gevgelija, a delumno od niv vo Bugarija. Vo 1920 god., seloto broelo 313 `iteli, a del od niv se iselile vo gevgeliskite sela "kako grkomani".

    5 Istoto, 281, Ova selo, u{te od staro vreme bilo, naseleno so ~isto vla{ko naselenie, koe so tekot na vremeto vo etni~ki pogled ne pretrpelo promeni.
    Ние македонците не сме ни срби, ни бугари, туку просто Македонци. Ние ги симпатизираме и едните и другите, кој ќе не ослободи, нему ќе му речеме благодарам, но србите и бугарите нека не забораваат дека Македонија е само за Македонците.
    - Борис Сарафов, 2 септември 1902
  • Soldier of Macedon
    Senior Member
    • Sep 2008
    • 13670

    #2
    Sarafot, there are some interesting parts in that text, such as the poster or command of that Grkoman in Lerin that asked the people to speak Greek only, and not "Serbian or Romanian". You should translate some in english and cite their date and source.
    In the name of the blood and the sun, the dagger and the gun, Christ protect this soldier, a lion and a Macedonian.

    Comment

    Working...
    X